Pojawienie się nowych trendów w kulturze popularnej, postępująca mediatyzacja społeczeństwa, wzrost tempa życia, zmiany, jakie dokonują się we współczesnej rodzinie, przeobrażenia w systemie oświaty, reforma programowa, natężenie problemów i trudności, jakich doświadczają współczesne dzieci i młodzież, skłania nas do nieustannej refleksji nad kwestiami związanymi zarówno z profilaktyką pedagogiczną oraz diagnozą, jak i terapią, a także ciągłego poszukiwania skutecznych rozwiązań.

Spis treści * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Wstęp do wydania pierwszego . 7 * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Wprowadzenie do wydania drugiego . 11 * Część I PROFILAKTYKA * Kinga Kuszak * Wczesne wspomaganie jako szansa optymalizacji funkcjonowania dzieci * z utrudnieniami w rozwoju . 19 * Grażyna Rura * Instytucjonalna pomoc dziecku i rodzinie w Polsce i innych krajach europejskich * . 39 * Hanna Krauze-Sikorska * Indywidualizacja w kształceniu – wyzwanie dla współczesnej szkoły . 55 * Marta Keck * Rozwijanie inteligencji emocjonalnej jako warunek skuteczności działań profilaktycznych * w pracy z dziećmi i młodzieżą . 75 * Anna Basińska * Integracja oddziaływań środowiska wychowawczego szansą dla dzieci z utrudnieniami * w rozwoju . 93 * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Przedszkole – obszary działań edukacyjnych i profilaktycznych . 105 * Michał Klichowski * Młodzieżowy ruch „pro-ana” – potrzeba (po)nowoczesnej profilaktyki . 121 * Część II DIAGNOZA * Hanna Krauze-Sikorska * Protodiagnoza pedagogiczna a proces konstruowania skutecznej pomocy dzieciom * i młodzieży z utrudnieniami w rozwoju . 133 * 6 Spis treści * Grażyna Rura * Ocena dojrzałości szkolnej dziecka w obliczu występowania ryzyka dysleksji . 145 * Hanna Kubiak * Trudności w diagnozowaniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej * u dzieci . 161 * Kinga Kuszak * Zaburzenia mowy w okresie średniego i późnego dzieciństwa, ich przyczyny * i przejawy . 167 * Agata Drzewucka * Ocena emocjonalnego funkcjonowania dziecka na podstawie znaków i symboli * w jego rysunku . 189 * Hanna Krauze-Sikorska * Dzieci i młodzież z Alkoholowym Zespołem Płodowym – obszary diagnozy * nozologicznej, psychologicznej i pedagogicznej . 201 * Część III TERAPIA * Hanna Krauze-Sikorska * Terapia dzieci i młodzieży z zaburzeniami uczenia się – wyzwania i dylematy . 215 * Kinga Kuszak * Rodzice najważniejszymi terapeutami dzieci z utrudnieniami w rozwoju . 229 * Anna Jakoniuk-Diallo * Warunki wczesnej rehabilitacji dziecka z wadą słuchu . 245 * Kinga Kuszak * Nauczyciele wczesnej edukacji jako osoby wspierające dzieci z układu ryzyka * niepowodzeń szkolnych . 265 * Hanna Kubiak * Jak pomagać dziecku z problemami w zachowaniu w wieku przedszkolnym? . 281 * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Działania wolontariackie w systemie skutecznej pomocy dziecku i jego rodzinie * . 299 * Aneta Sulejewska * Relacje z rówieśnikami dziecka przewlekle chorego jako warunek skutecznego * przebiegu terapii . 313 * Elżbieta Pietrzak * Blogi internetowe jako specyficzna forma katharsis . 327 * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Zakończenie . 337

Ze wstępu do wydania drugiegoWśród szczególnie ważnych wartości, zwłaszcza rozpatrywanych z pozycji dopełniających się związków edukacji, wychowania fizycznego, krajoznawstwa, turystyki, rekreacji, sportu oraz pedagogiki i nauk o kulturze fizycznej, coraz częściej wymienia się czas.Zmiana w patrzeniu na tę kategorię wartości w kształtowaniu osobowości człowieka wskazuje, że zbliżamy się do społeczeństwa czasu. Aktywność szkolna i zawodowa oraz czas wolny nie będą już jego biegunami. Będą się one przenikały i na siebie zachodziły.W rezultacie licznie formułowanych przez społeczeństwo postulatów i żądań, od początku września 1981 roku obowiązuje w naszym kraju pięciodniowy tydzień nauki i pracy zawodowej. W związku z tym zwiększyła się znacznie ilość czasu wolnego, a tym samym wzrosło znaczenie jego organizacji i wykorzystania, służących wielostronnemu rozwojowi osobowości dzieci, młodzieży i dorosłych. Czy potrafimy tę szansę wykorzystać?Olbrzymia rola w przygotowywaniu młodego pokolenia Polaków do organizacji i pożytecznego spędzania czasu wolnego przypada zajęciom pozalekcyjnym i pozaszkolnym. Pomocą we właściwym wypełnianiu jej ma służyć książka mego autorstwa Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna. Nakład pierwszego wydania po kilku miesiącach został wyczerpany.Po pierwszym wydaniu tej publikacji ukazały się bardzo pozytywne recenzje w takich czasopismach pedagogicznych i krajoznawczo-turystycznych, jak: "Edukacja Ustawiczna Dorosłych", "Forum Akademickie", "Hejnał Oświatowy", "Lider", "Poznaj Swój Kraj", "Wędrujemy", "Wychowanie Na Co Dzień", "Zeszyty Naukowe Koszalińskiej Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych", napisane przez znawców tej problematyki, znanych ze stawiania publikacjom wysokich wymagań poznawczych, metodologicznych i metodycznych. prof. zw. dr hab. Kazimierz Denek

Ze wstępu Autorek Opublikowany w 1972 roku Raport Faure`a Uczyć się, aby być, zarysowując program edukacyjny oparty na idei "człowieka integralnego", stanowiącego jedność intelektualną, emocjonalną, moralną, podkreślał zaufanie do twórczego potencjału każdej jednostki, obejmującego także wysiłek tworzenia własnej osobowości, realizacji potrzeb i możliwości, bo tylko człowiek w pełni aktywny może być odpowiedzialny za własną egzystencję. Cel ten może być osiągnięty, gdy stworzone zostaną warunki wspierające rozwój człowieka tak, aby nie musiał on martwić się zachodzącymi zmianami, bo potrafi im sprostać. Taka edukacja musi przebiegać w atmosferze pobudzającej do autentycznej aktywności [...].Praca, którą oddajemy do rąk Czytelników, składa się z trzech części - ich tytuły nie tylko wskazują, jaki obszar zagadnień stanowi podstawę zainteresowań autorów, ale również systematyzują problematykę - bazę stanowią teoretyczne podstawy aktywności dorosłego i dziecka pozwalające tworzyć "pola wspólnych zainteresowań", po to, by skutecznie poszukiwać rozwiązań odpowiadających na pytanie: "jak uczyć się aktywnie i jakie strategie tworzyć w procesie nauczania, by uczenie się było efektywne, a dziecko doświadczało radości i sukcesu?". Podczas jej tworzenia przyświecała nam idea wyrażona przez Habrat Inyat Khan - "dziecku nigdy nie powinno się dawać zabawki, która nie ma na celu spełnienia jakiegoś zadania ani też stawiać przed nim zadania, które nie ma znaczenia. Nic, co robi się z dzieckiem, nie powinno być bezcelowe. W przeciwnym razie jego życie będzie bezcelowe". W książce, którą oddajemy do rąk Czytelnika, postulujemy realizację tej idei celowości działań podejmowanych przez dziecko, na rzecz dziecka i wspólnie z dzieckiem.

Wstęp * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * I.Aktywność dziecka, rodzica i nauczyciela jako warunek efektywnego procesu uczenia się, wychowania i nauczania - dylematy i wyzwania współczesnej edukacji * Wprowadzenie * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Dziecko jako homo creator. Podmiotowe i sytuacyjne determinanty aktywności twórczej dziecka w okresie średniego i późnego dzieciństwa * Hanna Krauze-Sikorska * Aktywny rodzic - aktywne dziecko. W jaki sposób komunikacja w rodzinie sprzyja aktywności dziecka? * Kinga Kuszak * Twórczy nauczyciel - twórczy uczeń * Grażyna Rura * Środowisko lokalne w procesie edukacji dzieci i młodzieży * Anna Basińska * Dziecko w środowisku rówieśników * Halina Sowińska * II.Jak uczyć się i nauczać aktywnie? * Wprowadzenie * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Znaczenie zmysłowego postrzegania świata w procesie uczenia się * Hanna Krauze-Sikorska * Znane techniki - nowe rozwiązania * Grażyna Rura * Rodzic i dziecko - wspólna przestrzeń edukacyjna * Kinga Kuszak * Edukacja aktywnych zainteresowań - wielkie wyzwanie, jeszcze większe dylematy * Michał Klichowski * III.Aktywne uczenie się i nauczanie - wybrane propozycje rozwiązań praktycznych * Wprowadzenie * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Twórcza wizualizacja w procesie tworzenia nowej jakości uczenia się dziecka w okresie średniego i późnego dzieciństwa * Hanna Krauze-Sikorska * Mnemotechniki - jak nauczyć dziecko w wieku wczesnoszkolnym uczyć się efektywnie * Anna Basińska, Klaudia Mikołajczyk * Uczenie się i nauczanie matematyki - od dziecięcej ciekawości do rozwijania zainteresowań matematycznych * Olga Kopienka * Nowoczesne media w edukacji dziecka * Michał Klichowski * Bajka i baśń jako źródło nowych doznań edukacyjnych * Grażyna Rura * Gry dramatyczne - uczymy dziecko poznawać samego siebie * Kinga Kuszak * Synektyka w praktyce z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym * Agata Gajos * Aktywne działanie przez ruch, czyli jak wykorzystać taniec i jogę w pracy edukacyjnej z dzieckiem * Joanna Jakubik-Hajdukiewicz * Aktywna percepcja elementów dzieła muzycznego w propedeutycznej edukacji muzycznej * Katarzyna Wojciechowska * Muzyczne inspiracje w pracy z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym * Ewa Woźniczka * Zakończenie * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Słownik najważniejszych pojęć * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak * Bibliografia * Hanna Krauze-Sikorska, Kinga Kuszak